Zielone certyfikaty 2025–2028: co zmienia nowe rozporządzenie i jak wpłynie na ceny energii?
Zielone certyfikaty (PMOZE_A) znów na celowniku - zmiany w prawie, które wejdą w życie z końcem sierpnia 2025 roku, wpłyną na finalny koszt energii elektrycznej dla firm i odbiorców instytucjonalnych w roku 2026. Choć udział certyfikatów w cenie prądu wydaje się niewielki, ich wpływ na budżet jest zauważalny.
W tym artykule omawiamy najnowszy projekt rozporządzenia, analizujemy rynek PMOZE_A i pokazujemy na liczbach, jak odpowiednie podejście do certyfikatów może zaoszczędzić dziesiątki tysięcy złotych.
W tym artykule omawiamy najnowszy projekt rozporządzenia, analizujemy rynek PMOZE_A i pokazujemy na liczbach, jak odpowiednie podejście do certyfikatów może zaoszczędzić dziesiątki tysięcy złotych.
Gdzie w cenie energii ukryte są zielone certyfikaty?
Zanim przejdziemy do omówienia najnowszych zmian na rynku zielonych certyfikatów w Polsce (nie mylić z gwarancjami pochodzenia), warto zrozumieć, gdzie w strukturze ceny prądu ukryte są koszty związane z certyfikatami.
Obecnie prawa majątkowe ze świadectw pochodzenia (zielone, błękitne itd.) stanowią stosunkowo niewielką część ceny tzw. energii czynnej - to zaledwie ok. 2% końcowego kosztu energii elektrycznej. Dla porównania: jeszcze kilka lat temu udział ten wynosił od 5% do nawet 10% kosztów.
Jednak w czasach, gdy firmy i instytucje szukają oszczędności wszędzie, gdzie to możliwe, nie można pomijać tej składowej. Szczególnie że zmiany w systemie PMOZE_A, planowane w najnowszym projekcie rozporządzenia z 14 lipca 2025 r., mogą realnie wpłynąć na finalną cenę energii w najbliższych latach.
Kluczowe założenia projektu na lata 2026 - 2028
1. Stopniowe obniżenie obowiązkowego udziału zielonych certyfikatów:
- 13% in 2026
- 12% in 2027
- 11% in 2028
2. Utrzymanie udziału błękitnych certyfikatów (PMOZE_B) na poziomie 0,5%.
Celem tych zmian jest zwiększenie stabilności i przewidywalności rynku świadectw pochodzenia, który obecnie zmaga się z nadpodażą certyfikatów - na koniec maja 2025 r. było to aż 25,1 TWh.
Trzyletnia perspektywa = Lepsze planowanie
Wprowadzenie trzyletniej perspektywy regulacyjnej ma umożliwić lepsze planowanie działań przez zobowiązane podmioty i uczestników rynku OZE.
Rozporządzenie uwzględnia m.in.:
Rozporządzenie uwzględnia m.in.:
- liczbę aktywnych instalacji OZE
- oczekiwania przedsiębiorców co do stabilności przepisów
Interwencja na rynku i elastyczność w razie zmian
Rozporządzenie ma również charakter interwencyjny - przeciwdziała dalszemu spadkowi wartości certyfikatów oraz wspiera odsprzedaż zalegających świadectw.
W przypadku istotnych zmian rynkowych, takich jak migracja instalacji do innych systemów wsparcia czy gwałtowny wzrost zużycia energii (np. z powodu rozwoju elektromobilności) - możliwa będzie korekta regulacyjna już w trakcie obowiązywania przepisów. Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 31 sierpnia 2025 r., zgodnie z wymogiem ustawowym.
W przypadku istotnych zmian rynkowych, takich jak migracja instalacji do innych systemów wsparcia czy gwałtowny wzrost zużycia energii (np. z powodu rozwoju elektromobilności) - możliwa będzie korekta regulacyjna już w trakcie obowiązywania przepisów. Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 31 sierpnia 2025 r., zgodnie z wymogiem ustawowym.
Wnioski ogólne - co dalej z systemem zielonych certyfikatów (PMOZE_A)?
- System świadectw pochodzenia (zielonych i błękitnych certyfikatów) jest systemem schyłkowym. Nowe instalacje OZE nie mogą do niego dołączać już od 2016 r., a część starszych zakończy okres wsparcia po 15 latach. W latach 2026 - 2028 system opuści dodatkowo ok. 2 GW mocy z instalacji OZE.
- Wprowadzany trzyletni harmonogram obowiązku (13% w 2026 r., 12% w 2027 r., 11% w 2028 r.) ma na celu uporządkowane wygaszanie systemu przy jednoczesnym zapewnieniu płynności rynku i stabilizacji popytu na certyfikaty.
- Nadpodaż świadectw pochodzenia nadal dominuje - wynosi obecnie 25,1 TWh. Taka skala nadmiaru powoduje, że cena PMOZE_A spadła do około 25 zł/MWh - to najniższy poziom od lat, znacząco poniżej historycznych szczytów (np. ~300 zł/MWh w 2021 r.).
Nadpodaż certyfikatów PMOZE_A - dane z rynku
Poniższy wykres pokazuje, jak zmieniała się nadpodaż certyfikatów zielonych PMOZE_A na przestrzeni ostatnich lat: Widać wyraźnie trend spadkowy w latach 2020 - 2023, a następnie odbicie w 2024 - 2025. Pomimo spadku podaży w pewnym okresie, “stan magazynowy” rynku nadal jest wysoki, co negatywnie wpływa na ceny.
Historyczne notowania PMOZE_A - najniżej od początku systemu
Pod względem cenowym bieżące notowania PMOZE_A znajdują się na historycznych dołkach od początku istnienia tego systemu.
Poniższy wykres pokazuje, jak wyglądały zmiany cen PMOZE_A na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) od 2013 roku do lipca 2025:
Poniższy wykres pokazuje, jak wyglądały zmiany cen PMOZE_A na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) od 2013 roku do lipca 2025:
Jak kształtowały się ceny PMOZE_A w ostatniej dekadzie?
Na przestrzeni ostatnich 10 lat ceny zielonych certyfikatów PMOZE_A charakteryzowały się dużą zmiennością, odzwierciedlając zarówno sytuację podażowo-popytową, jak i zmiany legislacyjne:
- 2015–2017: okres gwałtownego spadku cen - z poziomu 123.60 PLN/MWh do zaledwie 38.83 PLN/MWh
- 2018–2021: silny wzrost i szczyt na poziomie ok. 300 PLN/MWh
- 2022–2023: stabilizacja na poziomi 190 - 200 PLN/MWh
- 2024–2025: silne załamanie rynku - ceny spadły do poziomu ok. 25 zł/MWh (stan na czerwiec 2025). Przyczyną jest wyraźna nadpodaż PMOZE_A (ponad 25 TWh) oraz ograniczony popyt regulacyjny w kontekście planowanego stopniowego obniżania obowiązku (13% → 11%)
Co zmiany w obowiązku PMOZE_A oznaczają dla kupujących energię?
Zmiana procentowego udziału obowiązkowych świadectw pochodzenia (PMOZE_A) w danym roku to kluczowy element negocjacji cen energii z dostawcą.
4 istotne fakty:
4 istotne fakty:
- W ustawie Prawo Energetyczne nadal widnieje obowiązek umorzenia 19,35% PMOZE_A
- Co roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska zmienia decyzję o wymaganiach i od lat jest mniejszy udział % niż zapisano w ustawie
- Na 2025 r. udział ten wynosi 8,5%
- Zgodnie z projektem rozporządzenia, w 2026 r. udział ma wzrosnąć do 13%
Na co uważać? Przykład rozliczenia nadmiaru certyfikatów
Jeśli kupujesz zielone certyfikaty PMOZE_A z wyprzedzeniem lub w transzach, sprawdź dokładnie, ile certyfikatów sprzedawca zabezpiecza na Twoją rzecz i w oparciu o jaki poziom obowiązku.
Przykład: kupujesz energię na 2026 r., a sprzedawca zabezpiecza dla Ciebie PMOZE_A według udziału 19,35% (czyli zgodnie z ustawą). Tymczasem obowiązek regulacyjny wynosić będzie tylko 13% - w efekcie zostaje nadwyżka, którą trzeba rozliczyć, często po cenach rynkowych w dniu zmiany.
Przykład praktyczny:
Przykład: kupujesz energię na 2026 r., a sprzedawca zabezpiecza dla Ciebie PMOZE_A według udziału 19,35% (czyli zgodnie z ustawą). Tymczasem obowiązek regulacyjny wynosić będzie tylko 13% - w efekcie zostaje nadwyżka, którą trzeba rozliczyć, często po cenach rynkowych w dniu zmiany.
Przykład praktyczny:
- Roczne zużycie energii: 10,000 MWh
- Wolumen zakupu w oparciu o 19,35% 1,935 MWh
- Cena zakupu certyfikatów: 30 PLN/MWh
- Wolumen zakupu w oparciu o 13%: 1,300 MWh
- Cena certyfikatu w dniu zmiany: 20 PLN/MWh
Rozliczenie:
Koszt zakupu 1 935 MWh
(1935 * 30)
(1935 * 30)
58,050 zł
Odsprzedaż nadmiaru po 20zł
(1935 - 1300) * (20 - 30)
(1935 - 1300) * (20 - 30)
- 6,350 zł
Finalny koszt
(58050) - (-6350)
(58050) - (-6350)
64,400 zł
Finalna cena
49,54 zł/MWh
Koszt dla 13% i 20zł
26000 zł
Dla porównania: zakup wyłącznie 13% po 20 zł = 26 000 zł
Różnica = ponad 38 000 zł straty, jeśli zawczasu nie skontrolujesz mechanizmu zabezpieczenia.
Oczywiście sprzedaż zakupionej nadwyżki po wyższej cenie oznacza pozytywny wpływ na pierwotny rachunek.
Różnica = ponad 38 000 zł straty, jeśli zawczasu nie skontrolujesz mechanizmu zabezpieczenia.
Oczywiście sprzedaż zakupionej nadwyżki po wyższej cenie oznacza pozytywny wpływ na pierwotny rachunek.
Zielone Certyfikaty - podsumowanie
Zmieniające się regulacje - zarówno w zakresie udziału obowiązkowego (PMOZE_A), jak i cen rynkowych sprawiają, że świadectwa pochodzenia pozostają istotnym elementem negocjacji umów na energię elektryczną. Dobre przygotowanie do przetargu oraz świadomość rzeczywistego poziomu obowiązku i ceny certyfikatu mogą przesądzić o opłacalności całej umowy.
Nie pomijaj certyfikatów w negocjacjach przy przetargach na energię elektryczną. Każda zmiana w prawie (w tym obowiązki PMOZE, białe czy błękitne certyfikaty) może znacząco wpłynąć na rzeczywisty koszt energii. Zła strategia zabezpieczania jak i pominięcie właściwych zapisów w umowie sprzedaży energii może prowadzić do niepotrzebnych kosztów lub strat przy rozliczeniach.
Nie pomijaj certyfikatów w negocjacjach przy przetargach na energię elektryczną. Każda zmiana w prawie (w tym obowiązki PMOZE, białe czy błękitne certyfikaty) może znacząco wpłynąć na rzeczywisty koszt energii. Zła strategia zabezpieczania jak i pominięcie właściwych zapisów w umowie sprzedaży energii może prowadzić do niepotrzebnych kosztów lub strat przy rozliczeniach.
Autor: Bartosz Palusiński, Konsultant
